DOI: https://doi.org/10.32515/2663-1636.2024.12(45).224-235

Забезпечення економічної безпеки виробничого підприємства у цифровому середовищі

О.В. Хаджинова, Р.І. Жовновач, О. В. Щепка

Про авторів

О.В. Хаджинова, професор, доктор економічних наук, виконувач обов’язків ректора, ДВНЗ «Приазовський державний технічний університет», м. Дніпро, ORCID: https://orcid.org/0000-0002-7750-9791, e-mail: azsudcom@gmail.com

Р.І. Жовновач, професор, доктор економічних наук, завідувач кафедри економічної теорії, маркетингу та економічної кібернетики, Центральноукраїнський національний технічний університет, м. Кропивницький, Україна, ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6758-3421, e-mail:ruslanaz1977@gmail.com

О. В. Щепка, здобувач третього (освітньо-наукового) рівня вищої освіти, ДВНЗ «Приазовський державний технічний університет», м. Дніпро, Україна, ORCID: https://orcid.org/0009-0003-3616-6395, e-mail: shchepka_o_v@aspirants.pstu.edu

Анотація

Публікацію присвячено дослідженню особливостей забезпечення економічної безпеки виробничого підприємства у цифровому середовищі. Досліджуються завдання фахівців з економічної безпеки виробничого підприємства в сучасних умовах, які формуються під впливом ризиків, що пов’язані із конкурентним тиском, нестабільністю ринкової кон’юнктури, технологічними змінами, посиленням інформаційних ризиків та зростанням кіберзагроз в умовах цифрової трансформації діяльності. Метою публікації є встановлення переліку та ідентифікування специфічних аспектів і викликів, пов’язаних із забезпеченням економічної безпеки виробничих підприємств у середовищі цифрової економіки, розробка ефективних підходів та інструментів для підвищення стабільності і стійкості підприємств. Публікацію спрямовано на ідентифікацію новітніх ризиків цифрової економіки, що включають кіберзагрози, ризики цифровізації виробничих процесів, захист інтелектуальної власності та комерційної інформації; аналіз можливостей для забезпечення безпеки через впровадження цифрових технологій, таких як Blockchain, AI, IoT та Big Data, які можуть підвищити прозорість і захищеність внутрішніх процесів. Вивченню підлягають питання оцінювання ефективності поточних заходів забезпечення економічної безпеки в умовах цифрової трансформації виробничої діяльності, визначення їхніх сильних і слабких сторін, розробка рекомендацій для підвищення адаптивності підприємств до цифрових загроз. Сформовано рекомендації щодо запровадження інноваційних підходів до побудови системи економічної безпеки, таких як кіберстратегія, аналітика Big Data, автоматизоване управління ризиками. Управління ланцюгами поставок і захист конфіденційної інформації розглядаються з точки зору покладання у основу процесів забезпечення економічної безпеки комплексних та адаптивних систем захисту, які відповідають сучасним викликам і забезпечують стійкість діяльності підприємства в умовах стрімкої та всебічної цифрової трансформації. Обґрунтовано авторську позицію щодо напрямів наукових досліджень у сфері забезпечення економічної безпеки підприємства в умовах цифрової економіки, спрямованих на підвищення рівня економічної безпеки виробничих підприємств та допомоги їм адаптуватися до викликів цифрової економіки, де економічна стабільність багато в чому залежить від здатності до швидкої адаптації, проактивного реагування на ризики та інтеграції новітніх цифрових рішень.

Ключові слова

економічна безпека, виробниче підприємство, ланцюги постачання, штучний інтелект, великі масиви даних, блокчейн, ризики діяльності, цифрове середовище

Повний текст:

PDF

Посилання

1. Versanova H., Ksenofontov D., & Savenchuk I. (2024). Mechanisms for increasing the level of economic security of enterprises. Visnyk Skhidnoievropeiskoho universytetu ekonomiky i menedzhmentu. 2 (32), 145-137. [in Ukrainian]. https://doi.org/10.58253/2078-1628-2024-2(32)-010.

2. Zhovnovach, R.I., Petlenko, T.G., & Orlova, A.A. (2024). Enterprise management technologies in the management system. Ukrainskyi zhurnal prykladnoi ekonomiky ta tekhniky, 1, 18-23. [in Ukrainian].https://doi.org/10.36887/2415-8453-2024-1-2.

3. Kravchenko M.S., Pogorelov V.M., & Budahian A.S. (2024). Digital supply chain management technologies and increasing the competitive potential of a manufacturing enterprise. Tsentralnoukrainskyi naukovyi visnyk. Ekonomichni nauky. 11(44)., 145-156. [in Ukrainian]. https://doi.org/10.32515/2663-1636.2024.11(44).145-156.

4. Khadzhinova O.V., Savenchuk I.S. & Khadzhinova M.S. (2024). Transformation of business processes of industrial enterprises in the context of digitalization. Tsentralnoukrainskyi naukovyi visnyk. Ekonomichni nauky. 11(44)., 126-137. [in Ukrainian]. https://doi.org/10.32515/2663-1636.2024.11(44).126-137.

5. Annosi, M.C., & Foss, N.J. (2020). Artificial Intelligence in Business: From Research and Innovation to Market Deployment. Procedia Computer Science, 167(1), 2200-2210. [In English]. https://doi.org/10.1016/j.procs.2020.03.272.

6. Atzori, L., Iera, A., & Morabito, G. (2010). The Internet of Things: A Survey. Computer Networks, 54, 15, 2787-2805. [In English]. https://doi.org/10.1016/j.comnet.2010.05.010.

7. Bath, J., & Winkler, K. (2023). Hybrid Work. Freiburg, München, Stuttgart: Haufe Group [In English].

8. Choi, T.-M., & Lambert, J.H. (2017). Advances in Risk Analysis with Big Data. Risk Analysis. 37(8), 1435-14442. [In English]. https://doi.org/10.1111/risa.12859.

9. Crouhy, M., Galai, D., & Mark, R. (2006). The Essentials of Risk Management. McGraw-Hill Professional [In English].

10. De Santis, F. (2024). Artificial Intelligence for Risk Management. Artificial Intelligence in Accounting and Auditing, 139-154. [In English]. https://doi.org/10.1007/978-3-031-71371-2_6 .

11. Erlhofer, S. (2023). Suchmaschinen Optimierung. Das umfassende Handbuch. Rheinwerk Verlag GmbH, Bonn. [In German].

12. Frame, J.D. (2003). Managing Risk in Organizations: A Guide for Manager. The Jossey-Bass business & management series. [In English].

13. Gershenfeld, N. (1999). When Things Start to Think. Henry Holt and Company [In English].

14. Husain, F., Husain, R., Hassan, S.A., Hossain, E. at al. (2020). Machine Learning in IoT Security: Current Solutions and Future Challenges. IEEE Communications Surveys & Tutorials, 22, 3, 1686-172. [In English].https://doi.org/10.1109/COMST.2020.2986444.

15. Lam, J. (2014). Enterprise Risk Management: From Incentives to Controls [In English]. https://doi.org/10.1002/9781118836477.

16. Malakhovskyi, Y., Gamaliy, V., Zhovnovach, R., Kulazhenko, V, & Cherednichenko, M. (2019). Assessment of the risks of entrepreneurship as a prerequisite for the implementation of innovation projects. Journal of Entrepreneurship Education, 22, 1S, 127-133. https://www.abacademies.org/articles/Assessment-of-the-risks-of-entrepreneurship-1528-2651-22-S1-351.pdf [In English].

17. Mattern, F., & Floerkemeier, C. (2010). From the Internet of Computers to the Internet of Things. From Active Data Management to Event-Based Systems and More. Lecture Notes in Computer Science / Sachs, K., Petrov, I., & Guerrero, P. (eds), 6462. Springer, Berlin, Heidelberg. [In English]. https://doi.org/10.1007/978-3-642-17226-7_15.

18. Miorandi, D., Sicari, S., Pellegrini, F., & Chlamtac, I. (2012). Internet of Things: Vision, Applications and Research Challenges. Ad Hoc Networks, 10, 7, 1497-1516. [In English]. https://doi.org/10.1016/j.adhoc.2012.02.016.

19. Mushtaq, A., & Haq, I.U. (2019). Implications of Blockchain in Industry 4.O. International Conference on Engineering and Emerging Technologies (ICEET). [In English]. https://doi.org/10.1109/CEET1.2019.8711819.

20. Power, M. (2014). Risk Management and Corporate Governance. OECD [In English].

21. Schwab, K. (2016). The Fourth Industrial Revolution. Penguin Group [In English].

22. Schwarz, T. (Hrsg). (2015). Big Data im Marketing. Chancen und Möglichkeiten für eine effektive Kundenansprache. Freiburg, München: Haufe Gruppe [In English].

23. Sinha, S. (2024). Blockchain for Enhancing IoT Privacy and Security. International Journal of Innovative Research in Computer Science & Technology, 12(2), 106-110. [In English]. https://doi.org/10.55524/ijircst.2024.12.2.18.

24. Uckelmann, D., Harrison, M., & Michahelles, F. (2011). Architecting the Internet of Things [In English].

25. Vermesan, O., & Friess, P. (2013). Enabling Things to Talk: Designing IoT Solutions with the IoT Architectural Reference Model. Springer [In English].

26. Wang, M., Wu, Y., Chen, B., & Evans, M. (2021). Blockchain and Supply Chain Management: A New Paradigm for Supply Chain Integration and Collaboration. OSCM Publications, 14, 1. [In English]. http://doi.org/10.31387/ oscm0440290/

Пристатейна бібліографія

  1. Вєрсанова Г.А., Ксенофонтов Д.В., Савенчук І.С. Механізми підвищення рівня економічної безпеки підприємств в умовах цифровізації. Вісник Східноєвропейського університетуекономіки і менеджменту. Вип. № 2 (32), 2024 С. 145-137. URL: https://doi.org/10.58253/2078-1628-2024-2(32)-010.
  2. Жовновач Р.І., Петленко Т.Г., Орлова А.А. Технології управління підприємством в системі менеджменту. Український журнал прикладної економіки та техніки. 2024. №1. С. 18-23. DOI: 10.36887/2415-8453-2024-1-2.
  3. Кравченко М.С., Погорелов В.М., Будагян А.С. Цифрові технології управління ланцюгом постачань та підвищення конкурентного потенціалу виробничого підприємства. Центральноукраїнський науковий вісник. Економічні науки. 2024, №11(44). С. 126-137. URL:https://doi.org/10.32515/2663-1636.2024.11(44).145-156.
  4. Хаджинова О.В., Савенчук І.С., Хаджинова М.С. Трансформація бізнес-процесів промислових підприємств в умовах цифровізації. Центральноукраїнський науковий вісник. Економічні науки. 2024, №11(44). С. 126-137. URL: https://doi.org/10.32515/2663-1636.2024.11(44).126-137.
  5. Annosi M.C., Foss N.J. Artificial Intelligence in Business: From Research and Innovation to Market Deployment. Procedia Computer Science. 2020. 167(1). P. 2200-2210. URL: https://doi.org/10.1016/j.procs.2020.03.272.
  6. Atzori L., Iera A., Morabito G. (2010) The Internet of Things: A Survey. Computer Networks. 2010. Volume 54. Issue 15. P. 2787-2805. DOI: 10.1016/j.comnet.2010.05.010.
  7. Bath J., Winkler K. Hybrid Work. 1., Auflage. 2023. Freiburg, München, Stuttgart: Haufe Group. 280 s.
  8. Choi T.-M., Lambert J.H. Advances in Risk Analysis with Big Data. Risk Analysis. 2017. 37(8). P. 1435-14442. URL: https://doi.org/10.1111/risa.12859.
  9. Crouhy M., Galai D., Mark R. The Essentials of Risk Management. 2006. 414 p.
  10. De Santis F. Artificial Intelligence for Risk Management. Artificial Intelligence in Accounting and Auditing. 2024. P. 139-154. URL: https://doi.org/10.1007/978-3-031-71371-2_6.
  11. Erlhofer S. Suchmaschinen Optimierung. Das umfassende Handbuch. 11., aktualisierte Auflage. Rheinwerk Verlag GmbH, Bonn. 2023. 1232 s.
  12. Frame J.D. Managing Risk in Organizations: A Guide for Managers. The Jossey-Bass business & management series 2003. 288 p.
  13. Gershenfeld N. When Things Start to Think. Henry Holt and Company. 1999. 225 p.
  14. Husain F., Husain R., Hassan S.A., Hossain E. at al. Machine Learning in IoT Security: Current Solutions and Future Challenges. IEEE Communications Surveys & Tutorials. 2020. Volume 22. Issue 3. P. 1686-1721. URL: https://doi.org/10.1109/COMST.2020.2986444.
  15. Lam J. Enterprise Risk Management: From Incentives to Controls. 2014. 476 p. URL: https://doi.org/10.1002/9781118836477.
  16. Malakhovskyi Y., Gamaliy V., Zhovnovach R., Kulazhenko V, Cherednichenko M. Assessment of the risks of entrepreneurship as a prerequisite for the implementation of innovation projects. Journal of Entrepreneurship Education. 2019. Vol. 22. Issue 1, Р. 127-133. URL: https://www.abacademies.org/articles/Assessment-of-the-risks-of-entrepreneurship-1528-2651-22-S1-351.pdf (дата звернення 24.10.2024).
  17. Mattern F., Floerkemeier C. (2010). From the Internet of Computers to the Internet of Things. From Active Data Management to Event-Based Systems and More. Lecture Notes in Computer Science / Sachs, K., Petrov, I., Guerrero, P. (eds). Vol 6462. Springer, Berlin, Heidelberg. URL: https://doi.org/10.1007/978-3-642-17226-7_15.
  18. Miorandi D., Sicari S., Pellegrini F., Chlamtac I. Internet of Things: Vision, Applications and Research Challenges. Ad Hoc Networks. 2012. Volume 10. Issue 7. P. 1497-1516. URL: https://doi.org/10.1016/j.adhoc.2012.02.016.
  19. Mushtaq A., Haq I.U. Implications of Blockchain in Industry 4.O. International Conference on Engineering and Emerging Technologies (ICEET). 2019. URL: https://doi.org/10.1109/CEET1.2019.8711819
  20. Power M. Risk Management and Corporate Governance. OECD. 2014. 90 p.
  21. Schwab K. The Fourth Industrial Revolution. Penguin Group. 2016. 192 p.
  22. Schwarz T. (Hrsg). Big Data im Marketing. Chancen und Möglichkeiten für eine effektive Kundenansprache. 1. Auflage. Freiburg, München: Haufe Gruppe. 2015. 324 s.
  23. Sinha S. Blockchain for Enhancing IoT Privacy and Security. International Journal of Innovative Research in Computer Science & Technology. 2024. 12(2). 106-110. URL: https://doi.org/10.55524/ijircst.2024.12.2.18
  24. Uckelmann D., Harrison M., Michahelles F. Architecting the Internet of Things. 2011. Springer. 384 p.
  25. Vermesan O., Friess P. Enabling Things to Talk: Designing IoT Solutions with the IoT Architectural Reference Model. Springer. 2013. Springer. 359 p.
  26. Wang M., Wu Y., Chen B., Evans M. Blockchain and Supply Chain Management: A New Paradigm for Supply Chain Integration and Collaboration. OSCM Publications. 2021. Volume 14. Issue 1. URL: https://doi.org/10.31387/ oscm0440290.

Copyright (c) 2024 О.В. Хаджинова, Р.І. Жовновач, О. В. Щепка